Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο ένας στους δύο ανθρώπους –ειδικά μετά τα 40- θα βιώσει τον πόνο στον ώμο και μάλιστα στην πλειοψηφία αυτών των περιπτώσεων ο πόνος θα κρατήσει για πολύ μεγάλο διάστημα, ακόμα και έναν χρόνο. Σημαντικό είναι να έχουμε υπόψη μας ότι ο πόνος στον ώμο ή τους ώμους δεν είναι απαραίτητο ότι θα απασχολήσει μόνο όσους χρησιμοποιούν πολύ τα χέρια τους ούτε ότι θα εστιάζεται στο κυρίαρχο μέλος (συνήθως το δεξί χέρι). Το καλό νέο; Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται συντηρητικά και περνάει συχνά με τη βοήθεια της φυσικοθεραπείας και της φαρμακευτικής αγωγής και στις λιγότερες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η επέμβαση.

Ποιους απασχολούν συχνότερα τα προβλήματα του ώμου;

Τα προβλήματα του ώμου είναι πάρα πολύ συχνά ειδικά μετά τα 40. Ο πόνος στον ώμο είναι ο τρίτος πιο συχνός μυοσκελετικός πόνος. Σύμφωνα με τις έρευνες το 50% του πληθυσμού θα βιώσει πόνο στον ώμο κάποια στιγμή στη ζωή του και το 60% από αυτούς θα πονάνε για περισσότερο από έναν χρόνο. Οι πόνοι στον ώμο ή τους ώμους ταλαιπωρούν πολύ συχνά τους διαβητικούς και τους συναντάμε περισσότερο σε ανθρώπους που κάνουν εργασίες κατά τις οποίες χειρίζονται εργαλεία με τα χέρια τους ή που χρειάζεται να κρατάνε τα χέρια τους ψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης τα προβλήματα στους ώμους προκύπτουν περισσότερο στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες ενώ είναι πιο συνηθισμένο να αφορούν τον δεξιό από ότι τον αριστερό ώμο, γεγονός που ίσως υποψιαζόμαστε μια που η πλειοψηφία των ανθρώπων είναι δεξιόχειρες οπότε και χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι περισσότερο από το αριστερό.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τα προβλήματα στους ώμους;

Για την πρόληψη των προβλημάτων και των πόνων στον ώμο ή τους ώμους μπορούν να βοηθήσουν οι σωστές εργονομικές ρυθμίσεις, όπως είναι η τοποθέτηση των οθονών, πληκτρολογίων και καρεκλών στα κατάλληλα ύψη όταν δουλεύουμε στο γραφείο μπροστά στον υπολογιστή. Εκτός όμως από την εργονομία, πολύ βοηθητικές μπορούν να αποδειχτούν ασκήσεις ενδυνάμωσης και σταθερότητας για την αποκατάσταση της ισορροπίας και του συντονισμού στο σύμπλεγμα των ώμων. Καθώς επίσης και ασκήσεις για τη σπονδυλική στήλη αλλά και εκπαίδευση του ασθενή σχετικά με τη σωστή στάση τόσο την ώρα της εργασίας όσο και του ύπνου. 

Ποιες είναι οι πιο συχνές παθήσεις του ώμου;

Τα προβλήματα των ώμων εμπίπτουν σε τέσσερις σημαντικές κατηγορίες: α) Φλεγμονή του τένοντα (θυλακίτιδα ή τενοντίτιδα) ή ρήξη του τένοντα β) Αστάθεια γ) Αρθρίτιδα δ) Κάταγμα. Άλλες πολύ λιγότερο κοινές αιτίες του πόνου στην περιοχή των ώμων είναι κάποιος όγκος, μία μόλυνση ή και νεύρα που πάσχουν στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά η τενοντοπάθεια είναι η πιο κοινή αιτία του πόνου στον ώμο. Γι’ αυτό και πολλές φορές πάσχουν άνθρωποι που λόγω του επαγγέλματός τους κάνουν βαριές κινήσεις ανύψωσης ή επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ειδικά πάνω από το επίπεδο των ώμων. Παρ’ όλα αυτά η τενοντίτιδα στον ώμο μπορεί να απασχολήσει και ανθρώπους που δεν κάνουν χειρωνακτική εργασία ή να αφορά το χέρι που δεν είναι το κυρίαρχο (π.χ. να πάσχει ο αριστερός ώμος σε δεξιόχειρες).

Πώς θα καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό;

Όταν ο πόνος είναι ξαφνικός ή πολύ κακός, δεν μπορούμε να  μετακινήσουμε το χέρι ή τον ώμο μας, το πονεμένο μέλος έχει αλλάξει σχήμα ή είναι άσχημα πρησμένο, έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχουν καρφίτσες και βελόνες στην περιοχή που επιμένουν, δεν υπάρχει καμία αίσθηση στο χέρι ή τον ώμο μας ή το χέρι ή ο ώμος μας μας δίνουν την εντύπωση ότι είναι πολύ ζεστά ή πολύ κρύα. Επίσης, όταν ο πόνος ξεκινά μετά από έναν τραυματισμό ή ατύχημα (π.χ. μία πτώση) ή έχουμε έντονο πόνο και στους δύο ώμους και παράλληλα αισθανόμαστε πυρετό ή αδιαθεσία. Όλα τα παραπάνω μπορεί να είναι σημάδια κάποιου σοβαρού προβλήματος, όπως ένα σπασμένο ή εξαρθρωμένο οστό, ή ένας σχισμένος (ρήξη) σύνδεσμος ή τένοντας.

Μπορεί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί συντηρητικά;

Ναι στις περισσότερες περιπτώσεις η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να είναι αρκετή. Αυτή περιλαμβάνει εργονομικές ρυθμίσεις στη θέση εργασίας (π.χ. τοποθέτηση οθονών, πληκτρολογίων και καρεκλών σε κατάλληλα ύψη), εκπαίδευση του ασθενή για τη βελτίωση του καθισμάτων, του ύπνου και των στάσεων στάσης, παρεμβάσεις κινητικότητας/ευελιξίας, ασκήσεις για τη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, την άρθρωση του ώμου και την αυχενική σπονδυλική στήλη. Επίσης συστήνονται ασκήσεις ενδυνάμωσης και σταθερότητας για την αποκατάσταση της ισορροπίας και του συντονισμού στο σύμπλεγμα των ώμων, φυσιοθεραπεία, παγοθεραπεία, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και ενέσεις στεροειδών. Σημαντική είναι και η ξεκούραση και η διακοπή της επαναλαμβανόμενης κίνησης που δημιουργεί το πρόβλημα. Αν, παρά τη φυσικοθεραπεία, συνεχίζει το πρόβλημα του πόνου και της λειτουργικότητας του ώμου τότε είναι πιθανό να χρειαστεί εγχείρηση. Μερικές φορές –ειδικά όταν πρόκειται για νέους ανθρώπους με ένα μέτριο ή σοβαρό πρόβλημα, που αφορά το κυρίαρχο χέρι- είναι απαραίτητη η χειρουργική θεραπεία. Χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρειαστεί επίσης και για ηλικιωμένους με πολύ έντονο πόνο.