Διάφοροι παράγοντες, όπως η διατροφή, η κληρονομικότητα, οι ορμόνες, η άσκηση, τα διάφορα συνυπάρχοντα νοσήματα επηρεάζουν τον τύπο κατανομής λίπους σε κάθε άνθρωπο. O συνήθης τύπος κατανομής είναι ο τύπος σε σχήμα αχλαδιού (το λίπος που συσσωρεύεται στο κάτω μέρος του σώματος) και ο τύπος σε σχήμα μήλου (λίπος στην περιοχή της κοιλιάς). Η αυξημένη «κοιλίτσα» χωρίς άλλα συμπτώματα είναι συνήθης στον πληθυσμό, ακόμη και σε νέους υγιείς ανθρώπους. Ωστόσο, η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, μεταβολικές διαταραχές, διαβήτη τύπου 2, παθήσεις χολής και ορισμένα καρκινώματα. Γι’ αυτό και είναι σκόπιμο να δούμε τον γιατρό μας κυρίως όταν:
*Ο δείκτης μάζας σώματος (που αποτελεί δείκτη της συνολικής ποσότητας λίπους που έχει ένας οργανισμός) υπερβαίνει το 24,9. Αυτό είναι σημαντικό γιατί όταν αυξάνει το συνολικό λίπος του οργανισμού, το περίσσιο λίπος κυκλοφορεί στο αίμα, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής ινσουλίνης και αυξητικού παράγοντα -1 (IGF-1) και τη διατάραξη του μεταβολισμού. Οι υπέρβαροι άνθρωποι αναπτύσσουν χρόνια φλεγμονή λόγω φλεγμονωδών ουσιών που εκκρίνει ο λιπώδης ιστός. Όταν η βλάβη του μεταβολισμού υπερβεί ένα κρίσιμο όριο που καθορίζεται από σύνθετους κληρονομικούς ιδιοσυστασιακούς παράγοντες και άλλες παραμέτρους υγείας, αναπτύσσονται διαβήτης, απόφραξη αρτηριών από λιπίδια και κατά συνέπεια δυσλειτουργία ζωτικών οργάνων, ανάπτυξη θρομβώσεων (π.χ. αθηρωμάτωση, θρόμβοι καρδιάς, εμφράγματα). Οι φλεγμονώδεις ουσίες, που εκκρίνει ο λιπώδης ιστός επίσης, όταν υπερβούν ένα κρίσιμο όριο, αλλοιώνουν τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος που έχει κομβικό ρόλο στην άμυνα έναντι ιών και μικροβίων και στην εξουδετέρωση καρκινογόνων ουσιών με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο προσβολής από καρκινώματα και επικίνδυνες λοιμώξεις. Ο λιπώδης ιστός παράγει υπερβολικές ποσότητες οιστρογόνων, που διαταράσσουν, όταν υπερβούν ένα κρίσιμο όριο, την ορμονική ισορροπία στον οργανισμό. Η φυσική κατάσταση του οργανισμού, το σάκχαρο, η χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, το ουρικό οξύ πρέπει να εκτιμηθούν με επιμέλεια κατά τη διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης, εάν εκτός από αυξημένη εναπόθεση κοιλιακού λίπους, έχουμε αρκετά παραπανίσια κιλά.
*Η εναπόθεση λίπους, οδηγεί σε αύξηση της περιφέρειας μέσης και συγκεκριμένα όταν η περιφέρεια μέσης είναι ≥102 cm στους άνδρες ή ≥88 cm στις γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της παθολογικής εξέτασης πρέπει να εκτιμηθεί στην περίπτωση αυτή εάν πάσχουμε από μεταβολικό σύνδρομο, που αποτελεί σύνθετη νόσο που χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη, οπότε πρέπει να λάβουμε ειδική θεραπεία προφύλαξης από διαβήτη καρδιαγγειακά νοσήματα, λιπώδες ήπαρ και καρκινώματα. Το μεταβολικό σύνδρομο διαγιγνώσκεται όταν ένας ασθενής έχει τουλάχιστον 3 από τις ακόλουθες 5 καταστάσεις:
*Καταναλώνουμε υπερβολική ποσότητα αλκοόλ ή έχουμε υποβάλλει τον εαυτό μας σε δίαιτες απότομης αυξομείωσης βάρους ή κάνουμε καθιστική ζωή. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να εκτιμηθεί εάν το λίπος που έχουμε δεν αποτίθεται μόνο επιφανειακά στην κοιλιακή χώρα αλλά διηθεί ήπαρ ή άλλα υποκείμενα όργανα. Η λιπώδης διήθηση ήπατος συνδέεται παθοφυσιολογικώς με μειωμένη βήτα-οξείδωση μιτοχονδριακών λιπαρών οξέων, αυξημένη σύνθεση ενδογενών λιπαρών οξέων, αλλοιωμένο μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL) και μπορεί να προκαλέσει ηπατική φλεγμονή και θάνατο ηπατικών κυττάρων αλλοιώνοντας την αποτοξινωτική δύναμη του ήπατος που αποτελεί βασικό όργανο απομάκρυνσης και αδρανοποίησης τοξινών για τον οργανισμό. Η κατάσταση ενδέχεται να προκαλέσει ελάττωση της ενεργειακής εφεδρείας του σώματος, ηπατική ανεπάρκεια, κίρρωση. Οι ασθενείς με σπλαγχνική λιπώδη διήθηση ευρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για προσβολή από καρδιακές παθήσεις και καρκινώματα. Κατά τη διάρκεια της παθολογικής εξέτασης, ενδέχεται να παραγγελθούν ειδικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα κοιλιακών εσωτερικών οργάνων για να εκτιμηθεί η εναπόθεση σπλαγχνικού λίπους.
