Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το σώμα μας παράγει βλεννώδες υλικό για να λιπάνει και να καθαρίσει την περιοχή της μύτης, των βρόγχων και των πνευμόνων από εισπνεόμενες τοξίνες, σωματίδια σκόνης, ιούς και μικρόβια. Τα φλέματα είναι παθολογική άθροιση βλεννώδους υλικού στον λαιμό ή στο στόμα.

Τι προκαλεί τα φλέματα:

*Λοιμώδεις φλεγμονές, που είτε επικοινωνούν με τους αεραγωγούς ή το στόμα είτε τους ερεθίζουν (π.χ. ιώσεις). Τα κίτρινα, λευκά, ωχροκίτρινα φλέματα είναι συνήθη σε λοιμώδεις φλεγμονές. Η αυξημένη δραστηριοποίηση κυττάρων φλεγμονής, το οίδημα και παράγοντες όπως οι κυτταροκίνες, είναι υπεύθυνοι για τον παραγωγικό βήχα και το χρώμα σε μία σειρά από φλεγμονές, όπως ιώσεις, μικρόβια, μύκητες. Ιδιαίτερα μάλιστα επιθετικές μικροβιακές φλεγμονές (π.χ. πνευμονία) προκαλούν έντονη πυώδη απόχρεμψη με δραστηριοποίηση άφθονων στοιχείων φλεγμονής. Ειδικά μικρόβια (π.χ. ορισμένα είδη κλεμπσιέλλας) και ιοί προκαλούν την παραγωγή πτυέλων με πράσινο χρώμα.

*Βλαπτικοί παράγοντες, που ερεθίζουν τους αεραγωγούς. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι ο καπνός. Ο άκαυστος καπνός περιέχει νικοτίνη και τοξίνες. Με την καύση οι βλαπτικές ουσίες σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες πολλαπλασιάζονται λόγω της εξαέρωσης της πυρόλυσης της πυροσύνθεσης του καπνού και των άλλων χημικών προσθέτων, με αποτέλεσμα την αυξημένη δραστηριοποίηση στους αεραγωγούς κυττάρων φλεγμονής και αυξημένη παραγωγή βλέννας και παραγόντων φλεγμονής.

*Αλλεργίες. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι ορισμένοι τύποι αλλεργικής ρινίτιδας και βρογχικού άσθματος στους οποίους παρατηρείται αύξηση των βλεννωδών εκκρίσεων.

*Νοσήματα των αεραγωγών. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι το καρκίνωμα του πνεύμονα. Στο καρκίνωμα αναπτύσσεται υπερβολικός πολλαπλασιασμός καρκινικών κυττάρων, τα οποία σε κεντρική ή ενδοβρογχική ανάπτυξη προκαλούν διήθηση, αύξηση εκκρίσεων και αποφρακτική πνευμονίτιδα. Το αποτέλεσμα είναι εκροή φλεμάτων. Παρά ταύτα, στα αρχικά στάδια, συμπτώματα συχνά δεν υπάρχουν.

*Νοσήματα παρακείμενων οργάνων. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Στη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια υπάρχει διαταραχή στις αγγειακές πιέσεις και ανάπτυξη διάμεσου ή περιβρογχικού οιδήματος. Αυτός είναι και ο κύριος μηχανισμός παραγωγής φλεμάτων στην περίπτωση αυτή.

Μέτρα αντιμετώπισης των πτυέλων των κοινών λοιμώξεων:

*Διακόψτε την ενεργητική και παθητική έκθεση στο κάπνισμα. Ο καπνός περιέχει τοξίνες που ερεθίζουν τα κύτταρα που εκκρίνουν βλέννα.

*Η σωστή ενυδάτωση είναι σημαντική. Το τσάι, η σούπα, το χαμομήλι είναι ενυδατικά ροφήματα-τρόφιμα που ομαλοποιούν τη σωστή έκκριση βλέννας. Ενυδατώστε το λαιμό και τις ρινικές σας οδούς παραμένοντας επί 15 λεπτά σε περιβάλλον υδρατμών το οποίο μπορείτε να δημιουργήσετε, χρησιμοποιώντας κατσαρολάκι με  νερό που βράζει.

*Ελέγξτε τα φίλτρα στα συστήματα θέρμανσης και ψύξης. Βεβαιωθείτε ότι τα φίλτρα είναι καθαρά και λειτουργούν καλά για να απομακρύνουν τη σκόνη και άλλους πιθανούς ερεθιστικούς παράγοντες από το εσωτερικό περιβάλλον.

*Κάντε γαργάρες με αλατόνερο: Η χρήση αλατόνερου (1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι ανά ποτήρι ζεστό νερό) μπορεί να ανακουφίσει τον ερεθισμένο λαιμό σας καθαρίζοντας τη βλέννα.

Πότε η σωστή και άμεση ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη

*Όταν τα φλέματα εμφανίζονται σε άτομα με μειωμένη ανοσοποιητική ικανότητα (π.χ. μωρά, ηλικιωμένοι) ή άτομα με κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, λόγω χρόνιου νοσήματος (π.χ. διαβήτης, καρδιοπάθεια).

*Όταν τα φλέματα συνοδεύονται από πυρετό, σφύριγμα αναπνοής, πόνο στον θώρακα ή δύσπνοια.

*Όταν υπάρχει αίμα στα πτύελα: Η παρουσία αίματος στα φλέματα (αιμόπτυση) είναι ένα σύμπτωμα, που υποδηλώνει συνοδό αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλης έκτασης.

*Όταν τα φλέματα δεν υποχωρούν τρεις ημέρες μετά την έναρξή τους, αλλά επιμένουν. Οι χρονίζουσες περιπτώσεις αποβολής φλεμάτων πρέπει πάντα να αξιολογούνται ιατρικώς. Το φλέμα του καπνιστή, μπορεί να μην είναι απλό φλέμα του καπνιστή, αλλά να υποκρύπτει σοβαρή φλεγμονή ή  καρκίνο.