To σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να εμφανιστεί από στρες, άστατη διατροφή, μεγάλα και βαριά γεύματα και μία γενετική προδιάθεση.

Τα κύρια συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου είναι φουσκώματα στην κοιλιά, αέρια, τυμπανισμός, πόνος και διαταραχές των κενώσεων, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγές περιόδων διάρροιας και δυσκοιλιότητας. Για να πούμε όμως ότι ένας άνθρωπος πάσχει από ευερέθιστο έντερο (σπαστική κολίτιδα), πρέπει να έχουν πρώτα γίνει όλες οι εξετάσεις (αίματος-εντέρου-κοπράνων) και να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ύπαρξης κάποιας οργανικής νόσου. Αν λοιπόν, αφού ολοκληρωθούν οι εξετάσεις θεωρηθεί ότι πράγματι πάσχουμε από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τότε η λύση βρίσκεται στο να αποφεύγουμε ό, τι μας ενοχλεί και στη συνέχεια, σε συνεννόηση με τον γιατρό μας, να παίρνουμε κάποια φάρμακα συνήθως σπασμολυτικά ή φάρμακα που αντιμετωπίζουν τη διάρροια ή τη δυσκοιλιότητα αντίστοιχα) προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις εξάρσεις. Συχνά πάντως, το πρόβλημα μπορεί να σχετίζεται και με ψυχοσωματικές διαταραχές, οπότε και ο γαστρεντερολόγος μπορεί να μας συστήσει να δούμε κάποιον ειδικό.

Προσοχή: Σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά μεγαλύτερων σε ηλικία ασθενών, πριν δοθεί οποιαδήποτε θεραπεία ή δίαιτα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε έλεγχος του παχέος εντέρου με κολονοσκόπηση ή βαριούχο υποκλυσμό.

Ευερέθιστο έντερο και διατροφή

Ο γενικός κανόνας είναι ότι ο κάθε άνθρωπος που υποφέρει από ευερέθιστο έντερο καλείται να ανακαλύψει μόνος του τα τρόφιμα που τον ενοχλούν (προκαλούν ή εντείνουν τα συμπτώματά του), καθώς μπορεί να διαφέρουν πολύ από τον έναν στον άλλο, και να τα αποφεύγει. Κάποια τρόφιμα πάντως που συνήθως επιδεινώνουν τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου είναι τα λιπαρά και τηγανητά φαγητά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το σιτάρι, το καλαμπόκι και τα κρεμμύδια, καθώς και οι μεγάλες δόσεις καφεΐνης, αλκοόλ και αναψυκτικών με ανθρακικό. Επίσης, τα μεγάλα ή πλούσια σε λίπος γεύματα μπορεί να προκαλέσουν διάρροια ή έντονο πόνο, γι’ αυτό και σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να περιορίζουμε την ποσότητα της τροφής που τρώμε, να τη μοιράζουμε σε περισσότερα γεύματα (4-5) και να μειώνουμε όσο μπορούμε το λίπος από τρόφιμα όπως: κρέας, πλήρη γαλακτοκομικά, τυριά, κρέμα γάλακτος, βούτυρο, έλαια, σάλτσες, μαγιονέζα, σαντιγί.

Ανάλογα με τα συμπτώματα

Για τη δυσκοιλιότητα χρειάζεται να:

• Καταναλώνουμε καθημερινά περισσότερες φυτικές ίνες, που κάνουν τα κόπρανα μαλακά και πιο υδαρή. Για να τα καταφέρουμε θα πρέπει να τρώμε περισσότερα φρούτα και λαχανικά (ωμά και με τη φλούδα), ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης.
• Αυξήσουμε τη σωματική μας δραστηριότητα.
• Αυξήσουμε την πρόσληψη υγρών (περίπου 2 λίτρα την ημέρα), όπως νερό, χυμοί, σούπες, αλλά όχι αλκοολούχα ποτά. Καλό είναι επίσης να αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης.

Για το φούσκωμα και τα αέρια θα πρέπει να περιορίσουμε τα τρόφιμα που αυξάνουν την παραγωγή αερίων, όπως: ξερά φασόλια, ρεβίθια, φακές, λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, κρεμμύδια, γογγύλια, αγγούρι, μπάμιες, καλαμπόκι, αρακάς, δαμάσκηνα, μήλο, σταφίδες, πίτουρο δημητριακών, υπερβολικές ποσότητες προϊόντων σίτου, γάλα, γιαούρτι και μεγάλες ποσότητες υποκατάστατων ζάχαρης, όπως σορβιτόλη και μανιτόλη.

Για τη διάρροια είναι σκόπιμο να:

• Καταναλώνουμε για περιορισμένο διάστημα μόνο επεξεργασμένα (και όχι ολικής άλεησς) δημητριακά και άσπρο ψωμί και φρούτα και λαχανικά σε μορφή χυμών και κομπόστας (το μήλο και ο χυμός του μπορεί να βοηθήσουν).
• Μην καταναλώνουμε φλούδες και σπόρους από φρούτα και λαχανικά.
• Περιορίσουμε για λίγες μέρες το γάλα και το γιαούρτι.
• Πίνουμε τουλάχιστον 1,5 λίτρο υγρών, αλλά όχι ποτά με καφεΐνη και αλκοόλ.

Επιστημονική επιμέλεια: Βασίλης Σαζανίδης, γαστρεντερολόγος